We trapten onze blog af met een antwoord op de vraag die we het meest te horen krijgen: “waarom chasen jullie eigenlijk?” Vandaag beantwoorden we de vraag die daar het vaakst op volgt: “is chasen ook in België mogelijk?”
Die vraag is helemaal terecht, want chasen is een voornamelijk Amerikaans fenomeen en ook de meeste chase- of tornadogerelateerde beelden, nieuwsitems, documentaires en films komen van over de Grote Plas.
Het korte antwoord op de vraag is nochtans gewoon: ja, ook bij ons kun je chasen. Is extreem weer hier dan net zo spectaculair en ‘gemakkelijk’ te vinden als in Tornado Alley? Dat nu ook weer niet.
In deze blogpost nemen we een paar basisaspecten van het chasen door en laten we ons licht schijnen over het chasen in onze regio tegenover het chasen in de Verenigde Staten.
Bergen, vlakten en een golf
We beginnen bij het basiselement van stormjagen: meteorologie. Jazeker, op het gebied van extreem weer kunnen we in België nu en dan een graantje meepikken, maar vergelijkbaar met de Verenigde Staten is het natuurlijk niet. Dat ligt aan de geografische omstandigheden: de uitzonderlijk extreme weerfenomenen in de VS ontstaan uit een cocktail van ingrediënten die aangeleverd worden door de Rocky Mountains en de uitgestrekte vlakten van de centrale staten en de warme, vochtige lucht die uit de Golf van Mexico aangevoerd wordt. In onze Europese regio zijn de nodige ingrediënten voor extreem weer sowieso heel wat minder aanwezig en de dagen waarop ze uitzonderlijk eens allemaal tegelijk aanwezig zijn, zijn bijzonder schaars.
Daarom kunnen we in België niet echt van een afgelijnd onweerseizoen spreken, zoals voor de maanden april, mei en juni in Tornado Alley wel het geval is. Wij moeten het veeleer hebben van heerlijke herfststormen met verscholen low topped-supercellen, knetterende warmteonweders in de zomer en grillige, onweerachtige buien in de lente. Eén standaard scenario dat in West-Europa wel bijna altijd tot extremer onweer leidt, is de beruchte meteorologische situatie die ‘Spaanse pluim’ wordt genoemd. In een latere blogpost geven we een gedetailleerd inzicht in de werking van de Spaanse Pluim en in de mechanismen achter extreem weer in de VS.
Het meteorologische verschil en de sterk verschillende kansen op het spotten van een tornado tussen beide continenten, zorgt – naar ons bescheiden mening – ook voor een verschil tussen Europese en Amerikaanse stormchasers. Europese chasers lijken eerder ‘stormjagers’ in de letterlijke zin van het woord: weerliefhebbers die op stormen jagen en gelukkig huiswaarts keren wanneer ze interessante wolkenformaties, intensieve bliksemactiviteit, verbazingwekkende hagel of een impressionante supercel konden aanschouwen. Amerikaanse chasers lijken wat meer gefocust op het onderscheppen van tornado’s, terwijl ze andere prachtige weerfenomenen soms een beetje uit het oog verliezen. Vaak zijn ze zelfs teleurgesteld wanneer ze een monsterachtig onweer konden onderscheppen, maar geen tornado konden vastleggen op de gevoelige plaat. En lukt het wel om er eentje te pakken te krijgen, dan wordt er al snel weer naar de volgende uitgekeken. Over de plas heeft stormchasen soms iets weg van het verzamelen van Pokémon Go, maar dan met tornado’s.
Kaarsrechte wegen en eindeloze vergezichten
Het varieert een beetje van staat tot staat, maar doorgaans is het wegennet - en dan vooral in Tornado Alley - bijzonder aangenaam om te stormjagen. Soms rijd je uren na elkaar op een relatief rechte weg, vaak noord-zuid of oost-west georiënteerd, waardoor je snel grote afstanden kunt afleggen. Met een beetje goede navigatie kun je jezelf dus in goede posities brengen om aankomende stormen te onderscheppen. Een kleine keerzijde aan de medaille is echter wel dat de routekeuzes een beetje beperkt zijn: omdat het soms ver rijden is tot een volgende afrit, kan het gebeuren dat je net een kwartiertje te laat komt voor de actie. Hoewel Europese wegen dan weer misselijkmakend kunnen slingeren, ligt het volgende kruispunt vaak al om de hoek, waardoor het positioneren voor een storm dan weer preciezer kan.
Een ander verschil is dat de Amerikaanse wegen meestal velden, woestijnachtige vlakten en prairies doorkruisen. Een occasionele rij boompjes of menshoge struiken daargelaten, is het zicht er onbeperkt tot de horizon of de volgende bergketen. Dat staat in schril contrast met de Belgische wegen, waar het tussen de vele bomen, bedrijfszones en vervelende lintbebouwing (waarin we met voorsprong wereldkampioen zijn!) vaak lang zoeken is naar een goede plek met voldoende zicht. Daarbovenop komen nog eens in elkaar overlopende dorpskernen door onophoudelijke bebouwing van de open ruimte, een overvloed aan verkeersinfrastructuur zoals verkeerslichten en rotondes, allerhande snelheidsbeperkingen en oververzadiging van wegen en autosnelwegen. Tijdens de spitsuren is stormjagen in Europa zowat onmogelijk geworden.
De logistiek
Een van de prettigste voordelen wanneer je de Verenigde Staten per auto doorkruist, zijn de lage brandstofprijzen. Dat komt omdat het land zelf veel fossiele brandstoffen ontgint en dat geldt in het bijzonder voor de belangrijkste chase-staten. Daar mag je voor een volle brandstoftank (toch gauw 70 liter) op ongeveer € 40 rekenen. Die voordelige brandstofprijzen maken één van de grootste kosten van het stormjagen meteen een stuk kleiner.
Dat na het vliegtuig de auto het belangrijkste Amerikaanse transportmiddel voor langeafstandsreizen is, uit zich in legendarische auto- en motorroutes zoals Route 66, die het land doorkruisen. Een bijzonder handig gevolg is dat zelfs de kleinste dorpjes langs deze routes alle nodige faciliteiten bieden. Je vindt er altijd een tankstation, winkeltje, hotel/motel en minstens één eetgelegenheid.
De mensen zijn er altijd erg vriendelijk en je kunt altijd inchecken bij je slaapplaats, op welk uur van de dag (of nacht) je ook maar aankomt. Is er een kamer beschikbaar, dan lig je na een kwartiertje onder de wol. Een levensgroot verschil met Europa, waar het knap lastig is om zonder reservatie een hotel te vinden en zelfs zo bijna onmogelijk als je tussen 14 u en 22 u bij de balie verschijnt. In Europa zijn hotels met een 24-uuronthaal of waar je zelf kunt inchecken bijna uitsluitend in grootsteden te vinden.
Anderzijds moet het ook gezegd dat we in Europa meestal binnen een straal blijven die het toelaat om na onze chasen terug naar huis te rijden.
Wat is nu het beste?
We kunnen onmogelijk ontkennen dat er een fundamenteel en groot verschil bestaat –al helemaal op meteorologisch gebied - tussen chasen in de States en stormjagen in onze regio. Toch zijn we er zeker van dat wie stormchasen in Europa onder de knie krijgt, het in de VS gemakkelijker zal hebben om te navigeren en zich te positioneren. Anderzijds zijn we er ook van overtuigd dat Amerikaanse stormjagers in Europa grote ogen zouden trekken en het niet onder de markt zouden hebben.